Każdy inny, wszyscy równi!

   Miało być o wiośnie ... i o marzannie... i o tradycjach...
   Jednak postanowiłam stworzyć wpis z cyklu "A dlaczego...?"

Dziewczynka z Zespołem Downa (źródło: www.se.pl)

  Czy wiecie, że dziś obchodzony jest Światowy dzień Zespołu Downa (od 2005 r.)? Pomysłodawcą był szwajcarski genetyk  S. E. Antonarakis. Zadaniem tego święta jest przypominanie, że są wśród nas ludzie z Zespołem Downa, mają one takie same prawa jak pełnosprawni i mogą potrzebować naszej pomocy. Wystarczy okazać im szacunek, tolerancja, a przede wszystkim akceptacja.

Model DNA pod mikroskopem (blog M. R. Matuszewski)

Dlaczego akurat 21 marca? Powody są dwa. Pierwszy jest symboliczny: 21 marca jest uznawany za początek astronomicznej wiosny, wszystko się budzi do życia po zimie. Ta data ma przypominać, że na świat przychodzą też nowe, niezwykłe dzieci z Zespołem Downa. Drugi zaś jest dość naukowy: ludzie z tym zespołem mają pewną wadę genetyczną - dokładniej trisomię 21 chromosomu. Hmmm?... Brzmi magicznie... Bo jest w tym trochę magii. A więc po kolei.

Komórki macierzyste (źródło: Internet)

   Genetyka to nauka badająca geny i ich rolę w funkcjonowaniu organizmu. Materiał genetyczny jest dziedziczny - to znaczy, że przekazywany jest z rodziców na dzieci. Dziedzina ta zajmuje się również badaniem chorób genetycznych. Genetycy właśnie odkryli, że najmniejszymi cząsteczkami organizmów żywych są komórki, które mogą funkcjonować samodzielnie. Narządy i tkanki tworzące ludzkie ciało zbudowane są z bardzo wielu komórek. Najważniejszą częścią komórki jest jądro, które sprawuje kontrolę nad wszystkim, co dzieje się w jej wnętrzu i wysyła instrukcję  o substancjach chemicznych, które mają być wytworzone. Wokół jądra w galaretowatej  cytoplaźmie, krążą pozostałe struktury nazywane organellami. Komórki są otoczone błoną komórkową, a u roślin, grzybów i bakterii również ścianą komórkową. Istnienie komórek odkrył naukowiec Robert Hook w 1665 r. Analizując pod mikroskopem budowę kory z dębu korkowego, zauważył, że ma ona siatkową strukturę i nazwał jej elementy składowe "komórkami". Budowa, kształt i funkcje komórek są zróżnicowane. Na zdjęciu obok widoczne są komórki macierzyste człowieka. Ciekawostka (!): komórki macierzyste mają zdolność przekształcania się w  inne typy komórek ciała. Wielu badaczy twierdzi, że ich wykorzystanie mogłoby zrewolucjonizować medycynę, umożliwiając odbudowę tkanek lub odtwarzanie narządów. 

Chromosomy (źródło: Internet)

Wróćmy jednak do genów. Pamiętacie pana o imieniu Karol Darwin? Tak, tak... to ten sam brytyjski biolog od ewolucji człowieka. To m.in. on zaobserwował (oraz wielu in. naukowców i badaczy), że między komórkami poruszają się cząstki, przenoszące ważne informacje i nazwał je "gemmule". Dopiero wiele lat później naukowcy stworzyli wyraz "geny". Co to jest? Geny to odcinki DNA dostarczające informacji, na podstawie których syntetyzowane (tworzone - mówiąc prościej 😉) są białka niezbędne do życia. DNA natomiast to skomplikowany związek chemiczny (taka mini-mini-mikstura niewidoczna gołym okiem 👀), z której zbudowane są geny. Jego cząsteczka ma kształt (UWAGA: będzie mega mądre słowo!) 👉podwójnej helisy (śruby) i zawiera wszystkie informacje o organizmie. Popatrz teraz na zdjęcie nr 2 - to kolorowe coś to właśnie DNA. Ma je każdy organizm. Są w nim zapisane najważniejsze informacje - taki sejf. Ty też je masz: dzięki temu jesteś podobny do swoich rodziców, a nawet dziadków czy wujków 💕 Każdy człowiek ma swoje "wyjątkowe" i niepowtarzalne DNA, tak jak linie papilarne na paluszkach!

"Skarpetki-niedoparki" (źródło: Interia.pl)

No dobra, tylko co to ma wspólnego z Zespołem Downa? Powyższe informacje przydadzą się nam teraz. Każdy człowiek posiada ponad 20 par chromosomów (są one zbudowane właśnie z nici DNA) - tak jak na obrazku z niebieskim kółkiem. Jeśli się dobrze przyjrzysz, to zauważysz małe oszustwo - bo w dwudziestej pierwszej parze nie ma "pary", tylko "trójca"!!! No właśnie - ludzie, którzy mają w swoich genach dodatkową trzecią "nić" (genetycy nazywają to "trisomia chromosomu 21"), są to osoby z Zespołem Downa (odkrył ten fakt brytyjski lekarz J. L. Down). Mówiąc najprościej takie osoby w swoich genach mają GRATIS'em dodaną jedną informację genetyczną. 

Takie osoby różnią się swoim wyglądem, mogą być obciążone pewną niepełnosprawnością, ale czują i myślą tak jak pozostali ludzie. Dlatego warto o nich pamiętać, szanować i nie odtrącać. Aby pokazać, że jesteśmy solidarni z nimi, ludzie na całym świecie wkładają 21 marca dwie różne skarpetki - czyli "niedoparki".

🚩 Krótki film o dzieciach z Zespołem Downa. 

Jeśli Ty również tak dziś zrobiłaś/zrobiłeś, to zrób zdjęcie i wrzuć w komentarzu lub narysuj dwie różne skarpetki na białej kartce 😍 Do dzieła...